اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس نگرشی در مورد مهارت‌ها و توانایی‌های شماست. این بدان معناست که شما خودتان را می‌پذیرید و به آن اعتماد دارید و در زندگی خود احساس کنترل دارید. شما نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی می‌شناسید و دیدگاه مثبتی نسبت به خود دارید. انتظارات و اهداف واقع بینانه تعیین می‌کنید، قاطعانه ارتباط برقرار می‌کنید و می‌توانید انتقادات را مدیریت کنید.
از سوی دیگر، اعتماد به نفس پایین ممکن است باعث شود شما احساس شک و تردید کنید، منفعل یا مطیع باشید، یا در اعتماد به دیگران مشکل داشته باشید. ممکن است احساس حقارت کنید، مورد بی‌مهری قرار بگیرید یا نسبت به انتقاد حساس باشید. احساس اعتماد به نفس ممکن است به موقعیت بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، شما می‌توانید در برخی زمینه‌ها، مانند تحصیلات، اعتماد به نفس زیادی داشته باشید، اما در برخی دیگر مانند روابط، اعتماد به نفس ندارید.
داشتن اعتماد به نفس بالا یا پایین به ندرت با توانایی‌های واقعی شما مرتبط است و بیشتر بر اساس تصورات شماست. ادراکات روشی است که شما در مورد خودتان فکر می‌کنید و این افکار ممکن است ناقص باشند.
اعتماد به نفس پایین ممکن است ناشی از تجربیات مختلف باشد، مانند بزرگ شدن در یک محیط غیر حمایتی و انتقادی، جدا شدن از دوستان یا خانواده برای اولین بار، قضاوت بیش از حد خود یا ترس از شکست. افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند اغلب در تفکر خود دچار اشتباه می‌شوند.
انواع اعتماد به نفس
انواع اعتماد به نفس عبارتند از:
- وظیفه خاص: اعتماد به توانایی خود برای انجام یک کار یا مهارت خاص
- کلی: اعتماد کلی به خود و توانایی‌هایتان
- موقعیتی: اعتماد به نفسی که بسته به موقعیت یا زمینه متفاوت است، مانند سخنرانی در جمع یا موقعیت‌های اجتماعی
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس
فرق عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟ اعتماد به نفس را به عنوان اعتماد فرد به توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و قضاوت‌های خود، یا اعتقاد به اینکه می‌تواند با موفقیت با چالش‌ها و خواسته‌های روزانه روبرو شود، تعریف می‌کنند. همچنین اعتماد به نفس باعث شادی بیشتر می‌شود. به طور معمول، زمانی که به توانایی‌های خود اطمینان دارید، به دلیل موفقیت‌های خود شادتر هستید. وقتی نسبت به توانایی‌های خود احساس بهتری دارید، انرژی و انگیزه بیشتری برای اقدام و رسیدن به اهداف خود خواهید داشت.
ناتانیل براندن معتقد است که عزت نفس از دو مولفه متمایز تشکیل شده است: خودکارآمدی، یا اعتمادی که به توانایی خود برای مقابله با چالش‌های زندگی داریم، و احترام به خود، یا اعتقاد به اینکه ما شایسته شادی، عشق و موفقیت هستیم.
عزت نفس یکی از انگیزه‌های اساسی انسان در سلسله مراتب نیازهای آبراهام مزلو است. مزلو پیشنهاد می‌کند که افراد هم به احترام دیگران و هم به احترام درونی نیاز دارند. این نیازها باید برآورده شوند تا یک فرد رشد کند و شکوفا شود.
این نیازها باید برآورده شوند تا فرد رشد کند و به خودشکوفایی دست یابد. اعتماد به نفس و عزت نفس دو پدیده روانشناختی نزدیک به هم هستند که هر دو بر اساس تجربیات گذشته هستند و هر دو به عملکرد آینده نگاه می‌کنند.
عزت نفس از کجا می آید؟
عزت نفس چه تاثیری بر زندگی ما دارد؟ عزت نفس اغلب به عنوان یک ویژگی شخصیتی دیده می‌شود، به این معنی که تمایل به پایداری و ثبات دارد.
به طور معمول سه مولفه وجود دارد که عزت نفس را تشکیل می دهند:
- عزت نفس یک نیاز ضروری انسان است که برای بقا و رشد طبیعی و سالم حیاتی است.
- عزت نفس بر اساس باورها و آگاهی فرد به طور خودکار از درون ناشی می‌شود.
- عزت نفس در ارتباط با افکار، رفتارها، احساسات و اعمال فرد رخ می‌دهد.
خودباوری و اعتماد به نفس
آلبرت بندورا، خودباوری را به عنوان باورهای افراد در مورد ظرفیت آنها برای تاثیرگذاری بر رویدادهای زندگی خود تعریف می‌کند.
این امر از جنبه مهمی با عزت نفس متفاوت است: تعریف عزت نفس اغلب بر ایده هایی در مورد ارزش یا شایستگی فرد استوار است، در حالی که خودباوری ریشه در باورهایی درباره توانایی‌های فرد برای مدیریت موقعیت‌های آینده دارد. از این نظر، عزت نفس بیشتر یک باور متمرکز بر حال است در حالی که خودباوری بیشتر یک باور آینده نگر است.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
در مورد کسانی که عزت نفس بیش از حد دارند چطور؟ آیا خودشیفتگی می‌تواند نتیجه داشتن عزت نفس بیش از حد باشد؟ یک تعریف روانشناختی این است که خودشیفتگی یک مقدار شدید خودخواهی است، همراه با دیدی بزرگ از استعدادهای خود و میل به تحسین.
عزت نفس در سطوح بالا و پایین می‌تواند آسیب زا باشد، بنابراین مهم است که تعادل را در وسط ایجاد کنید. دیدگاه واقع‌بینانه اما مثبت نسبت به خود اغلب ایده آل است.
اعتماد به نفس اگر به طور پیوسته افزایش یافته است و به همراه آن، خودشیفتگی و انتظارات غیر واقعی نیز افزایش یابد، تاثیر منفی روی عملکرد خواهد داشت.
اعتماد به نفس چه اهمیتی دارد؟
عزت نفس بالا با سلامتی بهتر، زندگی اجتماعی بهتر، محافظت در برابر اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی، مقابله سالم و بهزیستی روانی مرتبط است.
کودکان با اعتماد به نفس بالا در مدرسه عملکرد بهتری دارند و در مراحل بعدی زندگی، رضایت شغلی بالاتری در میانسالی دارند. عزت نفس نیز به شدت با شادی مرتبط است، به طوری که سطوح بالاتر عزت نفس سطوح بالاتری از شادی را ایجاد می‌کند. حتی مشخص شده است که اعتماد به نفس بالا شانس زنده ماندن را پس از یک عمل جراحی جدی افزایش می‌دهد.
موفقیت افراد با عزت نفس بالا در این شش ویژگی نهفته است:
- احساس عزت نفس بیشتر
- لذت بیشتر در زندگی و فعالیت‌ها
- رهایی از شک و تردید
- رهایی از ترس و اضطراب، رهایی از اضطراب اجتماعی و استرس کمتر
- انرژی و انگیزه بیشتری برای عمل کردن
- زمان لذت‌بخش تر در تعامل با افراد دیگر در اجتماع، وقتی آرامش دارید و مطمئن هستید دیگران در اطراف شما احساس راحتی می کنند.
راه افزایش اعتماد به نفس
برای افزایش اعتماد به نفس:
- نقاط قوت خود را بشناسید و بر آنها تاکید کنید. به خاطر تلاش‌ها و پیشرفت‌هایتان به خودتان پاداش دهید و ستایش کنید.
- وقتی به مانعی برخورد کردید، با مهربانی و شفقت با خود رفتار کنید. به شکست فکر نکنید.
- اهداف واقع‌بینانه و قابل دستیابی را تعیین کنید. انتظار کمال نداشته باشید؛ غیرممکن است که در تمام جنبه‌های زندگی کامل باشید.
- زمانی که احساسات شدیدی دارید سرعت خود را کم کنید و به طور منطقی در مورد موقعیت فکر کنید.
- در مورد خود، افراد و موقعیت‌ها فرضیات را به چالش بکشید.
- بدانید که تجربیات منفی گذشته زندگی آینده شما را تعیین نمی‌کند.
- احساسات، اعتقادات و نیازهای خود را به طور مستقیم و محترمانه بیان کنید.
- یاد بگیرید به درخواست‌های غیر منطقی نه بگویید.
ریشه عدم اعتماد به نفس
دلایل زیادی وجود دارد که چرا فردی ممکن است اعتماد به نفس نداشته باشد، از جمله:
- تجربیات گذشته شکست یا انتقاد
- خودگویی یا باورهای منفی
- مقایسه اشتباه با دیگران
- عدم تجربه یا دانش در یک زمینه خاص
با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید با کمبود اعتماد به نفس مقابله کنید:
- به چالش کشیدن خودگویی و باورهای منفی
- تمرکز بر نقاط قوت و دستاوردهای خود
- تمرین مراقبت از خود و شفقت به خود
- به دنبال روابط مثبت و حمایتی باشید
- تمرین تمرکز حواس یا مدیتیشن برای افزایش خودآگاهی و کاهش اضطراب
- توسعه مهارت‌ها و دانش جدید برای افزایش شایستگی و اعتماد به نفس
- در صورت لزوم به دنبال کمک مانند درمان یا مشاوره با متخصص باشید.
